آب دوتره

آب دوتره یا دوتریم اکساید همان آب سنگین D2O است که توسط دکتر هارولد کلیتون اوری در سال 1932 کشف شد. با اینکه جایزه نوبل را برای او به ارمغان آورد، اما او نمی‌توانست تصور کند که این مولکول چقدر در صنعت، زیست‌شناسی و پزشکی نقش مهمی ایفا می کند. D2O نسبتاً چسبناک تر از H2O دارای نقاط ذوب و جوش بالاتر است در حالی که تفاوت در سایر خواص فیزیکی مشخص نیست. D2O در مقایسه با H2O حدود 2600 برابر توانایی تعدیل نوترون را نشان می دهد.

این به انقلاب در تولید انرژی هسته ای کمک کرده است. زیرا D2O منبع بهینه شده ای را به عنوان تعدیل کننده در راکتور آب سنگین تحت فشارارائه می دهد. D2O همچنین بلافاصله توجه زیست شناسان را به خود جلب کرد و تعداد زیادی مقاله تا پایان دهه 1930 منتشر شد. با این حال، علاقه عمده به D2O در اواخر دهه 1950 دوباره افزایش یافت. مطالعات قبلی بر روی ارگان‌های مختلف از میکروب‌ها تا پستانداران انجام شد. در طول دو دهه گذشته توجه عمده بر کاربردهای D2O در پزشکی و صنعت علاوه بر کاربرد آن در درک مکانیسم‌های واکنش در علوم زیستی و فیزیکی متمرکز شده است.

کاربرد آب دوتره

آب سنگین به دلیل تفاوت در انرژی نقطه صفر ناشی از اثرات ایزوتوپ، خواص شیمیایی و فیزیکی متفاوتی نسبت به آب معمولی نشان می دهد. اثر ایزوتوپی باعث ایجاد تفاوت در انرژی های پیوند می شود و این منجر به رفتار شیمیایی متفاوت آب سنگین می شود. با توجه به تفاوت در انرژی پیوند، اثرات پیوند دوتریوم متفاوتی را نیز نشان می دهد که باعث تغییرات در ساختار و رفتار مولکولی مرکب می شود. در مفهوم گسترده تر، اثرات D2O بر سیستم های زنده را می توان به دو نوع طبقه بندی کرد:

1. اثر ایزوتوپ حلال بر اساس خواص کلی مولکول D2O به ویژه اثرات آن بر ساختار آب و مولکول های درشت بیولوژیکی است.
2. اثر ایزوتوپ دوتریوم ناشی از توانایی D2O برای جایگزینی H با D در مولکول‌های بیولوژیکی است همچنین آب سنگین نسبت به اب معمولی در برابر شکست آنزیمی و حتی شیمیایی مقاوم تر است

نکته

نوشیدن یک لیوان آب سنگین باعث ایجاد سرگیجه و تغییر در وزن مایع گوش داخلی می شود. و همچنین استفاده ی طولانی مدت آن باعث مسمومیت و مشکلات حاد گوارشی می شود